Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde krijgt vorm: publieke brandweerzones en brandweerdiensten van bedrijven bundelen krachten

Port of Antwerp-Bruges, Hulpverleningszone Waasland en Brandweer Zone Antwerpen gaan nauwer samenwerken met de brandweerdiensten van chemiebedrijven BASF, Evonik, Covestro, TotalEnergies en de Kerncentrale van Doel. In het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde (BZS) delen de partners kennis en middelen. Doel is een betere preventie van, en voorbereiding op complexe industriële risico’s in het havengebied op beide oevers van de Schelde.

De intentie om in de Antwerpse havenregio intensiever te gaan samenwerken op het gebied van industriële brandweerzorg bestaat al langer. Onlangs zijn deze ambities bekrachtigd in een intentieovereenkomst, die door de acht stichtende leden is ondertekend.

Het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde is een publiek-private samenwerking tussen Port of Antwerp-Bruges, Brandweer Zone Antwerpen, Hulpverleningszone Waasland en vijf industriële partners (BASF, Evonik, Covestro, TotalEnergies en de kerncentrale van Doel) met de steun van essenscia, de sectorfederatie van de chemie en life sciences. Het netwerk werd vandaag gelanceerd in het Antwerpse Havenhuis in aanwezigheid van de burgemeesters van Antwerpen, Beveren en Zwijndrecht.

Overheid en bedrijven slaan handen in elkaar

Het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde (BZS) bundelt de slagkracht bij grootschalige en gespecialiseerde industriële incidenten in het havengebied. Door verder te bouwen op elkaars kennis en gebruik te maken van elkaars voertuigen en materialen, kunnen de brandweerdiensten sneller en efficiënter optreden in het geval van een grote calamiteit.

Ann Wurman, Directeur essenscia Vlaanderen, sectorfederatie van de chemie en life sciences: “Veiligheid is de allereerste en allerhoogste prioriteit in de chemiesector. Dankzij dit unieke partnerschap tussen de brandweerdiensten van bedrijven en de publieke brandweerkorpsen zorgen we ervoor dat we nog beter voorbereid zijn op eventuele incidenten en de mogelijke risico’s maximaal kunnen beperken. Als chemiesector staan we mee aan de wieg van dit samenwerkingsverband omdat we op veiligheidsvlak geen toegevingen doen en ten volle onze maatschappelijke verantwoordelijkheid willen opnemen.”

Tom Engels, Hoofd interventiedienst BASF Antwerpen: "We zetten onze expertise met gevaarlijke stoffen en ons gespecialiseerd materiaal reeds in bij ongevallen tijdens het transport van chemische producten in België. Ook onze Turbolöscher kan worden ingezet om bijstand te verlenen bij incidenten buiten onze site. Met het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde kan BASF haar gespecialiseerde kennis in de chemische industrie nog uitgebreider inzetten in de nabije omgeving. Veiligheid komt altijd op de eerste plaats, zowel op onze site als in de omgeving."

Het uitgangspunt van de samenwerking is dat de partners elkaar met kennis en materiaal ondersteunen bij noodsituaties die de brandweercapaciteit van een individuele partner overstijgen. Alle deelnemende partners behouden hun eigen autonomie en er wordt geen afbreuk gedaan aan de eigen verantwoordelijkheden met betrekking tot veiligheid.

Daarnaast is de samenwerking ook gericht op het proactief samenbrengen van de organisaties, om afspraken te maken over preventie, om kennis te delen, om gezamenlijk te oefenen en om een goede samenwerking te verzekeren tijdens crisisbeheersing.

Bert Brugghemans, Zonecommandant van Brandweer Zone Antwerpen: "De Antwerpse haven is een wereldspeler in de chemische industrie. Door de verschillende openbare en private brandweerdiensten nauwer te laten samenwerken in dit gebied, zijn we bij mogelijke incidenten nog beter voorbereid en kunnen we de hulpverlening naar een hoger niveau tillen. Meer nog: we willen op deze manier samen de impact op het milieu, de economie én op de mens effectiever beperken bij eventuele incidenten. Dat is niet enkel gunstig voor de omgeving, maar ook voor de continuïteit van het havengebied."

Thierry Van Goethem, Zonecommandant van Hulpverleningszone Waasland: “Onze haven en de bedrijven die de haven vormen, zijn continu in beweging. De technologische innovaties volgen elkaar ongelooflijk snel op. Die gespecialiseerde kennis en knowhow zit bij de bedrijven. Het is daarom essentieel om de (brand)veiligheid in de haven samen met onze bedrijven aan te pakken. Op die manier kunnen we de kennis delen, de risico’s capteren en ons als netwerk voorbereiden. Dat vergt zowel op vlak van kennis als op vlak van materieel heel veel specialisatie. Hoe meer we dat als netwerk kunnen aanpakken, hoe kwalitatiever en betaalbaarder de hulpverleningszorg.”

Opportuniteiten 

Het succes van dergelijke publiek-private samenwerkingen werd in het buitenland reeds bewezen. De evolutie naar een gezamenlijke organisatie biedt opportuniteiten, zoals een verbeterde efficiëntie, vergroting van de slagkracht, continuïteit in de dienstverlening en kostenbesparingen.

Ben Windey, Incident Management Officer, Port of Antwerp-Bruges: “We hebben eerst rond de tafel gezeten met de beroepsbrandweerdiensten van de bedrijven en de overheid. Een logische volgende stap is om de brug te bouwen naar de talrijke bedrijfsbrandweerdiensten die werken met deeltijds brandweerpersoneel. Daarnaast verwachten we ook interesse uit bedrijven die zelf slechts een beperkte eigen interventieploeg inzetten. Zij hebben er baat bij om terug te kunnen vallen op een netwerk wanneer de noodzaak zich voordoet.”

In het voorjaar zet het Brandweernetwerk Zeehaven-Schelde verdere concrete stappen. Hierbij worden momenteel gesprekken georganiseerd met andere bedrijven die in aanmerking komen om zich aan te sluiten bij het netwerk. Zo kan het BZS stevig verankerd worden.