Extra aandacht voor ecologie bij windpark Hollandse Kust Zuid

BASF, Vattenfall en Allianz realiseren samen het nieuwe windpark Hollandse Kust Zuid, het grootste offshore windpark ter wereld. De groene stroom is essentieel voor de overgang naar een fossielvrije samenleving. Tegelijkertijd willen we ervoor zorgen dat de ecologische effecten van de aanleg en operatie van het windpark op vogels, vleermuizen, zeezoogdieren en vissen acceptabel zijn. Daarnaast proberen we met bepaalde ‘natuurinclusieve’ maatregelen het onderwaterleven te stimuleren. De effecten daarvan onderzoeken we gedurende meerdere jaren om de langetermijnontwikkeling goed in kaart te brengen. 

“We zijn ons ervan bewust dat de duurzaamheids- en ecologische doelen af en toe kunnen knellen, vooral bij de grote opschaling van offshore wind”, zegt Sytske van den Akker, Senior Environment and Sustainability specialist bij Vattenfall. “Daarom nemen we verschillende maatregelen om negatieve effecten te verkleinen. Zo hebben we het hele project 2 bellenschermen gebruikt, terwijl op een gegeven moment 1 bellenscherm al genoeg zou zijn. De luchtbellen uit de met kettingen verzwaarde slangen op de zeebodem vormen een soort gordijn en dempen zo het geluid van het heiwerk. We meten het onderwatergeluid bij het heien realtime om binnen de normen te blijven die de overheid heeft opgesteld.” 

‘Maar we doen nog meer’, benadrukt Van den Akker. Zo hebben we meegewerkt aan een wetenschappelijk project (Apelafico) dat onderzoek doet naar de effecten van windparken op vissen. Tijdens het heien stond er meetapparatuur op de zeebodem. Nieuw daarbij was dat we ook een apparaat hebben getest dat geluiden maakt van een bepaalde frequentie waarvoor vissen gevoelig zijn, in aanvulling op geluiden waar zeezoogdieren niet van houden, en tijdelijk uit het heigebied vertrekken. “De bouw van een windpark op zee is een dynamische onderneming waarbij wij met verschillende partijen samenwerken. Ik ben er trots op en vind het geweldig dat we de mogelijkheid hebben om extra tijd en geld aan het wetenschappelijk onderzoek te besteden!”  

De bescherming van vogels en vleermuizen is volgens haar de grootste uitdaging. Wanneer vogels tijdens de jaarlijkse nachtelijke vogeltrek te laag vliegen, kunnen ze in de wieken terechtkomen. De Universiteit van Amsterdam ontwikkelde een voorspellingssysteem. “Wij krijgen straks 48 uur van tevoren een waarschuwing dat er een massale vogeltrek is. Zo kunnen we tijdig de windmolens uitzetten.”

Het nieuwe windpark draagt mogelijk bij aan extra biodiversiteit. Zo zijn de extra stenen die we rond negen funderingen hebben gestort in trek bij poliepen, schelpdieren en vissen. “Dat geldt wellicht ook voor de binnenkant van de palen. Hier zijn uit technisch oogpunt watervervangingsgaten aangebracht”, licht Van den Akker toe. De eerste zeehond is hier al gesignaleerd, evenals diverse vissen en krabben. “We willen nog beter weten wat precies de toegevoegde waarde is van deze maatregelen. Daarom gaan we het de komende jaren verder onderzoeken.”

Begin augustus 2022 werd de eerste groene stroom in het windpark opgewekt. Wanneer alle turbines halverwege 2023 draaien, levert dat een vermogen van 1,5 GW op. Dat staat gelijk aan het verbruik van circa twee miljoen huishoudens. De duurzame elektriciteit dient niet alleen om de Nederlandse consumentenelektriciteit, maar ook om de productiesite van BASF in Antwerpen te vergroenen.