Medya

Sıtma aşısı bulundu mu?

Woman with child

Sıtmaya karşı bir aşı geliştirmenin zor olduğu biliniyor – ama uzun yıllar süren araştırmalardan sonra kaydedilen iki aşama yeni umutları yeşertiyor.

Bunlardan ilki GlaxoSmithKline ilaç şirketinin RTS,S adlı aşısı. New England Tıp Dergisi’nde yayınlanan çalışmaya göre RTS,S aşısı ile aşılanan 15.000 bebek ve çocuktan ümit verici sonuçlar alındı. Bu aşı, klinik geliştirmenin bu aşamasına ulaşabilen ilk aşı olma özelliğini taşıyor. Henüz uzun vadeli bir analiz mevcut değil, fakat ilk bulgulara göre bir grup çocukta sıtmaya yakalanma riski yaklaşık %56, ciddi sıtma vakaları da 47% (1) oranında azaldı.

Son günlerde meydana gelen ikinci ilerleme, daha da fazla ümit vaat ediyor: İngiltere’nin Cambridge şehrindeki Wellcome Trust Sanger Enstitüsü’nde çalışan bilim insanları parazitin insanlarda kan hücrelerini işgal etmek ve insan vücudundaki yaşam döngüsünü tamamlayabilmek için ihtiyaç duyduğu tek bir reseptör olduğunu buldular. Parazitin bu zayıf noktasının keşfi ile sıtmayı tüm dünyadan silecek bir aşının geliştirilmesine katkıda bulunulması umuluyor.

Fakat uzmanlar henüz kutlama yapmak için erken olduğunu söylüyor: Aşının herkese, özellikle de Afrika’nın fakir bölgelerine nasıl dağıtılabileceği henüz netleşmiş değil. RTS,S gibi aşıların uygulama yapılana kadar soğuk tutulması ve sadece eğitimli profesyoneller tarafından uygulanması gerektiği için yerel altyapı ve sağlık sistemleri genellikle yeterli donanıma sahip olmuyor. Hastalıktan etkilenen ülkelerin gelişmiş ülkelerden gelecek mali desteğe güvenmesi gerekiyor, bu destek ise son yıllarda giderek azalıyor. Médecins Sans Frontières adlı yardım kuruluşundan Dr. Oliver Moldenhauer online yayınlanan Alman Der Spiegel dergisine verdiği bir röportajda “Önemli ilerlemelerin kaydedildiğini itiraf etmeliyim, ama bu sıtmayı önleme ve tedavisi konusunda kesintilere neden olmamalı. Daha çok sinek teli ve ilaca ihtiyacımız var” diyor.

(1) Bu makale orjinal olarak 2012 yılında yazıldığı için RTS,S aşısının etkinliği hakkında daha fazla bilgie burdan ulaşabilirsiniz.