Öpücük böceğinin kökünü kazımak

BASF, Arjantin Sağlık Bakanlığı ile birlikte ihmal edilen tropik bir hastalık olan ‘Chagas’ hastalığını kontrol altına almak için çalışıyor.

İsmi her ne kadar zararsız görünse de “Öpücük böceği”, ısırığı tehlikeli, hatta öldürücü olabilen bir böcek türüdür. Çünkü bu böcek Chagas hastalığına neden olan bir parazit taşıyor. Bu hastalık göz kapaklarının şişmesi, ateş ve ağrı ile başlıyor, sonrasında beslenme bozukluğuna, kalp hastalıklarına ve hatta kalp yetmezliğine yol açabiliyor. Daha çok yoksulluğun yoğun olduğu bölgelerin hastalığı olarak bilinse de seyahat ve kan nakli nedeniyle Avrupa ve ABD’de de birçok vaka görülüyor.

Bilimsel adı “Triatoma infestans” olan bu böcek Latin Amerika’nın birçok bölgesinde görülüyor ve bu bölgede “Vinchuca” olarak da biliniyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre bölgede 8 milyon kişi bu böcekten etkileniyor. Örneğin; Arjantin’in kuzeydoğu ucunda bulunan Chaco şehrinin 10.000 kişinin çok zor şartlar yaşadığı Concepción del Bermejo adlı küçük kasabasında çoğu kişi temiz su, sağlık hizmetleri, eğitim ve barınma ihtiyaçlarını gideremiyor. Chagas vakaları burada yetişkin ve çocuklarda sıklıkla görülüyor. Yaklaşık 170 kırsal yerleşim ve 1.900 kent evinin büyük kısmı kan emen böcekler tarafından istila edilmiş durumda.

BASF Arjantin, 2010 yılından beri bu bölgede “Vamos por nuestro país” (Ülkemiz için harekete geçelim) isimli toplumsal proje için çalışıyor. Proje, Arjantin Sağlık Bakanlığı’nın Ulusal Chagas Hastalığı Programı ile işbirliği yaparak hastalığı kontrol altına almak, izlemek ve tedavi etmek için BASF’nin mevcut bilgilerinden ve ileri teknolojisinden faydalanıyor. BASF’nin Zararlılarla Mücadele Çözümleri bölümü Teknik Pazarlama Müdürü ve aileleri ile birlikte bu projeye kendini adayan BASF'nin farklı iş birimlerinden 50 gönüllüden biri olan Marcelo Hoyos; "Vamos por nuestro país" programı Chagas hastalığının etkilediği insanların ihtiyaçlarına duyarlı olduğu için diğer programlardan farklı. Bu ihtiyaçları başka kimse karşılayamaz.” diyor. BASF Arjantin, öncelikle üç yıllık bir süre için tasarlanan ancak sonra Temmuz 2014’e kadar geçerli olacak şekilde uzatılan programın bir parçası olarak, sadece Fendona® (evlerin içine güvenle sıkılabilen bir böcek ilacı) tedarik etmekle kalmiyor, aynı zamanda yerel makamlara ve halka uzmanlığını da sunuyor.

Programın en önemli bölümlerinden birini insanların Chagas konusundaki bilgilerini arttırmak, ilaçların ve böcek ilaçlarının doğru kullanımını desteklemek ve toplumun aktif katılımını teşvik etmek oluşturuyor. Bölgesel yönetim, kasabadaki hastane ve okul gibi kurumlar ve Solidagro’yu da (yerel gelişim konusunda uzmanlaşan bir STK) içine alan bir stratejik ortaklar ağı oluşturuldu. Verilen eğitimlerle yerel halk böceklerin üremesine ve evlerine girmesine nasıl engel olabilecekleri konusunda bilgilendiriliyor.

İlerlemeleri izlemek için inovatif online bir yönetim sistemi kuruldu. En iyi uygulamaları içeren ortak bir çalışma ortaya çıkarmak için, elde edilen bilgiler diğer belediye, yerel makam ve STK’lar ile paylaşılıyor. Şimdiye kadar cesaret verici sonuçlar elde edildi. Kırsal alanda hastalığın bulaştığı evlerin oranı 2010 yılında %17,9 iken bu oran 2013 yılında açık alanda %2,9 kapalı alanda ise %0’a kadar düştü.